در میزگرد بررسی چالش‌های بخش کشاورزی؛

نیاز به گفت‌وگوی ملی با جامعه کشاورزی برای بازتولید اعتماد اجتماعی داریم/ بخش کشاورزی نیازمند بیمه اتکایی مستقل است/ دلالی جای بازارسازی و بازاریابی را گرفته است/ استارت آپ‌ها؛ مسیر کوتاه و مستقیم ارتباط تولید و مصرف در بخش کشاورزی

هر روز تحریم‌های امریکا علیه ایران بیشتر می‌شود و علی‌رغم ادعای این کشور بخش کشاورزی و غذایی ایران از تحریم‌ها مستثنی نبوده و امریکا به هر نحو ممکن سعی در محدود ساختن منابع غذایی ایران برخلاف تمام کنوانسیون‌های بین‌المللی دارد. در این شرایط تنها حمایت از بخش کشاورزی می‌تواند نجات بخش کشور باشد.

به گزارش ایلنا، چندی پیش آمریکا بانک کشاورزی را وارد لیست تحریم‌ها کرد و این اقدام به معنای واقعی تحت تاثیر فشار قرار دادن تامین مواد غذایی است چرا که بانک کشاورزی یکی از بانک‌های عامل نقل و انتقال پول در بخش کشاورزی است. علاوه بر آن اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا( OFAC) تا کنون بیش از 36 قلم از تجهیزات صنایع تبدیلی و تکمیلی صنعت غذا را به فهرست اقلام دارای ممنوعیت فروش به ایران اضافه کرده است.

خبرگزاری کار ایران ( ایلنا) در راستای رسالت حرفه‌ای اطلاع رسانی خود و به منظور بررسی آثار تحریم بر بخش کشاورزی و راهکارهای مقابله با آن میزگردی با حضور حسین شیرزاد، معاون وزیر جهادکشاورزی و مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، داریوش حشمت، مشاور عالی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، محمدجواد خاکزاد رستمی، تولیدکننده و کارآفرین بخش کشاورزی و ولی الله داوود آبادی، مؤسس و عضو هیات مدیره کانون انجمن صنایع غذایی، ترتیب داد که مشروح مباحث مطرح شده در پی می‌آید:

نوش دارو، پس از مرگ سهراب

ولی الله داوود آبادی، عضو هیات مدیره کانون انجمن صنایع غذایی، درباره آثار تحریم بر بخش کشاورزی و راهکارهای مقابله با آن، گفت: کشاورزی و صنایع غذایی بخش‌هایی هستند که تحریم بر آن‌ها اثر گذاشته و در آینده اثر آن بیشتر هم خواهد شد. با توجه به اهمیت این بخش در حفظ امنیت غذایی، باید برای آن نسبت به سایر صنایع جایگاه ویژه‌ای قائل شد.

وی یادآور شد: 10 سال پیش که به عنوان نماینده کارفرمایان ایران در ژنو حضور داشتم، بحث سران کشورها این بود که جهان به سمت فقر غذایی بیشتر پیش می‌رود. در همان زمان با فائو جلسه‌ای داشتیم و برای آنها این سوال مطرح بود که چرا ایران از ظرفیت‌های بالای خود برای تولید غذا استفاده نمی‌کند.

داوود آبادی ادامه داد: آنها میوه انار را مثال زدند که در آمریکا هر عدد انار اسپانیایی 3 دلار فروخته می‌شود در حالی که از نظر اندازه و طعم آن با انار ایرانی قابل مقایسه نیست.

وی با تاکید بر اینکه ما در کشورمان محصولات زیادی داریم که در سطح بالای از کیفیت و طعم قرار دارد، افزود: اما متاسفانه برای آنها نه تنها بازار تعریف نشده بلکه صنایعی که برای فرآوری محصولات با سرمایه‌های بالای بخش خصوصی ایجاد شده، در حال تعطیلی است یا با کمترین ظرفیت خود کار می‌کنند.

داوود آبادی نبود سرمایه درگردش، تغییر واریته‌های میوه‌ها بدون کارشناسی، برنامه‌ریزی‌های غیراصولی و ضعف در مدیریت را از جمله مشکلات کنونی بخش کشاورزی و صنایع غذایی برشمرد.

وی همچنین حمل و نقل ضعیف را یکی از معضلات بخش کشاورزی دانست و گفت: به دلیل حمل و نقل ضعیف میوه از زمانی در باغ چیده می‌شود تا به دست صنعت برسد افت کیفیت بالایی دارد، این مشکل در بخش صادرات نیز وجود دارد.

داوود آبادی تاکید کرد: حمل و نقل پیشرفته در کشورهای توسعه یافته، انبارداری در بخش کشاورزی را تقریبا بی‌معنی کرده است و محصولات تازه و مستقیم از مزرعه وارد صنایع یا بازار مصرف می‌شود.

وی بانک‌ها را نیز از دیگر مشکلات این بخش دانست و اضافه کرد: بانک‌ها به راحتی به صنایع غذایی و فرآوری بخش کشاورزی وام نمی‌دهند و اگر هم وامی داده می‌شود به موقع نیست و نوش داروی پس از مرگ سهراب است.

به گفته داوود آبادی؛ تامین مواد اولیه برای صنایع غذایی و فرآوری بخش کشاورزی بسیار سخت و گران شده است.

این فعال بخش صنعت غذا یادآور شد: مدتی پیش تامین مواد پتروشیمی و اکنون تامین شکر یکی از معضل‌های این صنایع شده و تعطیلی بخشی از خط‌های تولید را به همراه داشته است.

داوود آبادی تغییر در تصمیمات بدون هماهنگی و توجه به نظر صنعت غذا را نیز از دیگر مشکلات این حوزه برشمرد که نتایج آن برای بخش کشاورزی بسیار سنگین است.

افزایش تولید به هر قیمت، توسعه را رقم نمی زند

در ادامه نشست محمدجواد خاکزاد رستمی، تولیدکننده و کارآفرین بخش کشاورزی، سخنان خود را با این سوال که چرا امروز من به عنوان یک تولیدکننده ایرانی با تمام قدمتی که کشورم در صنعت کشاورزی دارد نمی‌توانم به خودم افتخار کنم؟ شروع کرد.

وی گفت: شرایط زندگی کشاورزان به نحوی شده است که وقتی در اجتماع قرار می‌گیرند، نمی‌توانند خود را با افتخار به عنوان یک کشاورز معرفی کنند.

خاکزاد رستمی با تاکید بر اینکه یک کشاورز نمی‌تواند آینده‌ی روشنی را پیش روی خود تصور کند، ‌افزود: یکی از چالش‌های بخش کشاورزی نداشتن بیمه است که تا امروز به درستی اجرا نشده است.

وی ادامه داد: در کشورهای توسعه یافته بیمه بخش کشاورزی و روستایی تبدیل به صنعت شده است، اما در کشور ما در بخش کشاورزی تنها یک بسته حمایتی اندک از سوی دولت است که آن هم سازمان مستقل نبوده و با کارگزاری بانک کشاورزی انجام می‌شود.

خاکزاد رستمی، نبود بیمه حمایتی جامع برای کشاورزی و کشاورزان را یکی از مهمترین دلایل دلسردی فعالان این بخش دانست.

وی همچنین از دیگر مشکلات حال حاضر بخش کشاورزی کشور را خرده مالکی عنوان کرد و گفت: خرده مالکی موضوعی است که هر روز به دلیل اجرای قوانین مربوط به ارث درحال افزایش است. این اتفاق موجب شده بخش کشاورزی با مشکلات زیادی روبه‌رو شود.

خاکزاد رستمی با اشاره به شکست طرح نظام بهره‌برداری برای رفع مشکل خرده مالکی، افزود: با تدوین نظام بهره‌برداری امید بود مشکلات مربوط به خرده مالکی حل شود، قبل از آن نیز ایجاد شرکت‌های تعاونی و شرکت‌های کشت و صنعت را راهکار این مشکل می‌دانستند، اما بخش دولتی خود به این باور رسیده است که اجرای هیچ یک از آن ها نتایج مورد انتظار را نداشته است.

وی اداره بازار و تعیین قیمت محصولات کشاورزی توسط دلالان را بعد از بیمه بزرگترین مشکل بخش کشاورزی برشمرد.

خاکزاد رستمی اضافه کرد: ما اکنون تعداد زیادی تشکل داریم، اما مسیر آن‌ها مشخص نیست و بسیاری از وظایف‌شان با هم در تضاد یا مغفول مانده است.

به گفته وی؛ عدم تکامل این تشکل‌ها موجب شده قیمت محصولات کشاورزی را افرادی خارج از تشکل‌ها و شرکت‌های تعاونی تعیین کنند.

خاکزاد رستمی اظهار کرد: تا زمانی که تشکل‌ها نتوانند در زنجیره تولید اثر خود را بر تعیین قیمت بگذارند، ساختاری که اکنون بر بخش کشاورزی حاکم است، تغییر نمی‌کند.

وی با تاکید بر اینکه تشکل‌ها وجاهت و کرسی قانونی در قیمت‌گذاری ندارند، گفت: امروز حتی صنف آرایشگران تعرفه صنف خود را در اتحادیه تعیین می‌کند به اتاق اصناف می‌برند و آن را به مدت یکسال بدون کم و کاست اجرا می‌کنند. در بخش ما وزارت جهادکشاورزی نرخ را تعیین می‌کند، اما بازار بر خلاف آن عمل می‌کند و هیچ‌کس پاسخگو نیست.

وی توضیح داد: شرایط به این شکل است که واسطه‌ها محصول را از تولیدکننده می‌خرند و در بازار با هر قیمتی که می‌خواهند عرضه می‌کند.

خاکزاد رستمی با تاکید بر اینکه در حال حاضر افرادی محصولات کشاورزی را تعیین قیمت می‌کنند که نه در تولید و نه در صنعت سرمایه‌گذاری کرده‌اند، افزود: این افراد با حجمی از نقدینگی وارد بازار کشاورزی می‌شوند و با ارتباطی که دارند محصول را به دولت می‌فروشند و تمام منفعت بخش تولید را نصیب خود می‌کنند.

به اعتقاد این تولید کننده، در سال‌های اخیر در بخش کشاورزی افزایش تولید داشته‌ایم، اما توسعه یافتگی اتفاق نیفتاده است، تنها افزایش تولید به هر قیمت است که توسعه را رقم نخواهد زد.

خاکزاد رستمی تاکید کرد: اگر می‌خواهیم شاهد توسعه در بخش کشاورزی باشیم لازم است آمایش برای هر منطقه انجام شود.

عصر مزیت های نسبی به پایان رسیده و عصر رقابت شروع شده است

حسین شیرزاد، معاون وزیر جهادکشاورزی و مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، در این نشست ضمن پذیرش مشکلات بخش کشاورزی و صنعت غذا گفت: بخش کشاورزی در ایران با چالش‌های زیادی روبه‌رو است، اما نباید برای این مشکلات انگشت اتهام را به سوی بخش دولتی گرفت.

وی ادامه داد: برای سهولت در فضای کسب و کار وحدت بین بخش خصوصی و دولتی نیاز است.

به گفته شیرزاد؛ بخش کشاورزی ما همواره با ریسک‌های بسیار گسترده و کمبود سرمایه در گردش با قلت منابع سرمایه‌ای رو‌به‌رو بوده است.

وی اضافه کرد: مالکیت در بخش کشاورزی کشور به دو عارضه مبتلا است که یکی شامل خرده مالکی و دیگری پراکندگی اراضی است.

شیرزاد با بیان اینکه در بین جامعه کشاورزی معدود تولیدکنندگانی هستند که از بضاعت مالی مناسبی برخوردار باشند، افزود: این امر به ساختار خرده مالکی بخش کشاورزی بر می‌گردد و نیاز به حمایت‌های پولی- مالی دارد.

وی با اشاره به قدمت 70 ساله قانون بیمه روستائیان در کشور، گفت: با گذشت حدود 70 سال از قانون بیمه اجتماعی روستائیان، کشاورزان ما از بیمه از کار افتادگی، بیمه عمر و بازنشنستگی برخوردار نیستند.

وی ادامه داد: صندوق بیمه اجتماعی روستایی در پوشش خطرات فراگیر تولیدکنندگان ناکام مانده است و ما درصد کمی از کشاورزان را زیر چتر حمایتی تامین اجتماعی روستایی داریم.

شیرزاد درباره وضعیت بیمه محصولات کشاورزی نیز گفت: اگر چه نظام بیمه محصولات کشاورزی ما جزو نظام‌های مترقی است، اما نتوانسته خود را با تنوع ریسک‌ها همساز کند البته در طول 5 سال گذشته فعالیت‌های قابل شناسایی در نظام اکچوئری داشته است.

وی یادآور شد: ما در طول همه این سال‌ها هنوز نتوانسته‌ایم یک سازمان بیمه‌ای مستقل داشته باشیم و همچنان بیمه محصولات کشاورزی در دل بانک کشاورزی است و این نقصی بزرگ برای بیمه محصولات کشاورزی کشور ما علی‌رغم تنوع محصولات بیمه‌ای است.

شیزاد اظهار کرد: ما هنوز یک سازمان بیمه اتکایی مستقل که بتواند با یک نظام بیمه‌ای بین المللی وصل شود و ریسک‌های کشاورزی کشور را پوشش دهد، نداریم.

وی با تاکید بر اینکه یک عقب افتادگی نهادی نیز درحوزه تشکل‌های بخش کشاورزی داریم، افزود: متاسفانه ساختار نظام بهره‌برداری کشور در بخش کشاورزی چه در حوزه تعاونی‌های تولید و چه شرکت‌های کشت و صنعت بخش خصوصی یا شرکت‌های سهامی_زراعی با مشکلات جدی رو به رو بوده است.

شیرزاد ادامه داد: سعی کرده‌ایم با راه‌اندازی نظام صنفی به بخش کشاورزی هویت ببخشیم که آن هم در ابتدای کار خود با نقص‌های مواجه بود که با اصلاحیه جدید نظام‌صنفی در حال تکامل است.

وی با اشاره به اصلاحیه قوانین جدید نظام‌صنفی که در 4 ماه گذشته تصویب شده است، گفت: این قوانین می‌تواند بخشی از ضعف‌های نظام صنفی را بپوشاند تا این نظام هویت بخش کشاورزان باشد و از حقوق آنان دفاع کند.

شیرزاد با بیان اینکه نظام‌صنفی می‌تواند پدیده مدرنی باشد که مشکلات صنوف این بخش را مرتفع می‌کند، افزود: هر چند 4 سال است که نظام‌صنفی در مناطق روستایی رونق گرفته است، اما برای قدرت بخشی به کشاورزان نیاز به حضور فعالانه‌تر این نظام است.

معاون وزیرجهادکشاورزی یکی از مشکلات مربوط به بخش کشاورزی را نظام یارانه‌ای دانست و افزود: دولت، سال‌های سال است که به مصرف کنندگان کلان شهرها یارانه می‌دهد تا غذایی ارزانتری بخرد، در حالی که در کشورهای توسعه یافته یارانه را به بخش تولید می‌دهند و تزریق یارانه به زنجیره تولید در صدر سیاست‌ها قرار دارد.

به گفته شیرزاد؛ یارانه‌ای که در کشور ما به بخش تولید داده می شود، بسیار اندک است و حتی قابل مقایسه با کشورهای همسایه نیست.

وی همچنین سیاست‌های قیمتی که در 60 سال اخیر در بخش کشاورزی اعمال شده است را نامناسب ارزیابی کرد و افزود: در 60 سال اخیر سیاست های قیمتی در بخش کشاورزی تثبیتی بوده است به این معنی که تعیین قیمت تمام شده بدون در نظر گرفتن سود تولیدکننده انجام می شود و یا با سرکوب قیمت در بخش کشاورزی مواجه بوده‌ایم.

شیرزاد ادامه داد: در ابتدا قیمت‌های تضمینی اجرا شد که در حوزه اقتصادی و چانه زنی دچار مشکل بود، در تعیین قیمت‌های تضمینی نماینده تولیدکنندگان حضور نداشت و فرمول تعیین آن با اما و اگرهای زیادی مواجه بود.

وی اضافه کرد: اکنون با اصلاحات در نظام قیمت‌گذاری به سیاست خرید تضمینی ورود کرده‌ایم که سیاست پیشروتری است، همچنین سیاست خرید توافقی در حال انجام است که قیمت با توافق تولیدکننده و خریدار تعیین می‌شود تا حداقل سود کشاورز تامین شود.

معاون وزیر جهادکشاورزی با بیان اینکه در حوزه بازار محصولات کشاورزی نیز دچار مشکلات متعدد هستیم، گفت: ما در بازار کشاورزی کشور توسعه بازار دلالی را به جای توسعه نظام بازارسازی و بازاریابی داشته‌ایم. نظام بازار در دنیا بسیار مدرن است و اگر کسی در حوزه بازارسازی یا بازارگردانی ورود کند باید شناسنامه داشته باشد و مالیات پرداخت کند.

شیرزاد افزود: دلالان در بازار کشاورزی ما دغدغه مالیات ندارند و به صورت شبکه‌ای پنهان فعالیت می‌کنند و حاشیه سود بیشتری از تولیدکننده و صنعت‌گر نصیب خود می‌کنند.

وی با تاکید بر اینکه اخیرا تلاش کرده‌ایم نهادهای بازاری مدرن از جمله بورس را در بخش کشاورزی فعال کنیم، اظهار کرد: خوشبختانه در این زمینه موفقیت‌های داشته‌ایم و هم اکنون بورس زعفران ایران تبدیل به بازار مرجع قیمت‌گذاری زعفران در جهان شده است.

به گفته شیرزاد؛ در کنار آن قراردادهای سپرده گواهی کالایی که به نوعی توزیع ریسک برای تولیدکننده و خریدار است نیز راه اندازی شده است.

وی دیگر محصولاتی که در بورس کالا عرضه می شوند را شیرخشک، خرما، جو و گندم برشمرد و افزود: اخیرا زیره نیز در حال ورود به بورس است.

شیرزاد، نتیجه استفاده از بورس در عرضه محصولات کشاورزی را شفاف‌سازی معاملات، کشف قیمت و شناسایی واسطه‌ها و بازارسازها و شناسامه‌دار کردن آنها دانست.

معاون وزیر جهادکشاورزی استفاده از فن‌آوری‌های نوین از جمله استارت‌آپ‌ها در بازار کشاورزی را از دیگر راهکارهای افزایش بهره‌وری با کاهش هزینه تولید، تعیین قیمت منصفانه و تامین حاشیه سود در فضای رقابتی برای کشاورزان برشمرد.

شیرزاد تاکید کرد: در حال حاضر می‌توان در مسائل کشاورزی از تکنولوژی اینترنت اشیاء بهره برد که گام‌های اولیه آن برداشته شده است.

وی با یاد‌آوری اینکه عصر مزیت‌های نسبی به پایان رسیده و عصر رقابت‌ها شروع شده است، گفت: اگر محصولی که تولید می کنیم نتواند از نظر قیمتی در بازار رقابت کند، نابود می‌شود.

شیرزاد نظام تعرفه‌ای حمایتی را موضوع دیگری عنوان کرد که باید در بازرگانی بخش کشاورزی به آن توجه شود .

وی همچنین کشاورزی قراردادی را مورد اشاره قرار داد و گفت: تا زمانی که کشاورزی قراردادی پا نگیرید نمی‌توانیم صنایع تبدیلی، تکمیلی و فرآوری پویای داشته باشم. ما باید سرنوشت تولیدکننده روستایی را به بخش صنعت گره بزنیم و با ایجاد گروه‌های همسو سود را نصیب هر دوی آن‌ها کنیم.

شیرزاد با انتقاد از اینکه تشکل و اتحادیه کشاورزی کارت بازرگانی ندارند، افزود: تشکل‌های بخش کشاورزی ما در حوزه تجارت و بازرگانی بسیار ضعف هستند، در حالی که امروزه در دنیا شرکت‌های کشاورزی فعال شرکت‌های مدیریت صادرات هستند. اگر شرکتی مدیریت صادرات داشته باشد می‌تواند برند ایجاد کند و در ساختار ترازنامه‌ای خود به دارایی‌های نامشهود توجه کند.

وی یادآور شد: ما نتوانسته‌ایم برندهای قدرتمندی در بخش کشاورزی و غذا ایجاد کنیم. در این بخش یک شرکت پرقدرت خصوصی نداریم که توان و قدرت چانه‌زنی داشته باشد و در عرصه‌های بین‌المللی به معنای واقعی حضور یابد.

معاون وزیر جهادکشاورزی با تاکید بر اینکه در هیچ کجای دنیا به جز ایران در حوزه کشاورزی دعوای بخش خصوصی و دولتی مطرح نیست، گفت: نباید دنبال مقصر در این سال‌ها باشیم روند تکاملی که باید در طول تاریخ صد ساله کشاورزی مدرن ما رخ می داد، نداده است و در اینباره همه مقصر هستیم.

شیرزاد اضافه کرد: زیر ساخت‌های سخت افزار، نرم افزار و حتی مغز افزار ما در بخش کشاورزی نتوانسته‌اند ساختار تولید توزیع و مصرف مناسبی را تا به امروز برای بخش ایجاد کنند.

وی تاکید کرد: با تمام این ضعف‌ها این کشاورزان هستند که در شرایط تحریم کشور را نجات داده و خواهند داد.

به گفته مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران؛ علی رغم تمام انتقاداتی که به بخش کشاورزی وارد است کشاورزی ما تاب‌آور است و اقتصاد مقاومتی را در بطن خود دارد.

شیرزاد اظهار کرد: باید قدردان تولیدکنندگان و صنایع‌غذایی که در قلت منابع سرمایه‌ای و شرایط تحریم ظالمانه همچنان نفس می‌کشند و کار می‌کنند، بود.

رد ممانعت برخی ذی‌نفعان برای به نتیجه رسیدن نرم افزارهای کشاورزی

داریوش حشمت، مشاور عالی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، مردمی‌ترین اقتصاد را اقتصاد کشاورزی دانست و گفت: اگر می‌خواهیم اقتصاد مقاومتی و رونق تولید ملی را معنا کنیم باید به مردمی‌ترین اقتصاد یعنی اقتصاد کشاورزی توجه بیشتری داشته باشیم.

وی تاکید کرد: این مردم هستند که می توانند پایه اصلی اقتصاد مقاومتی و رونق اقتصادی باشند.

حشمت بهره‌گیری از فن‌آوری را یکی از راهکارهای توسعه اقتصاد کشاورزی عنوان کرد و گفت: متاسفانه در بخش کشاورزی بودجه خاصی برای بهره‌گیری از فن‌آوری در نظر گرفته نشده است. با این حال در 2 تا 3 سال اخیر اقداماتی انجام شده است که از جمله آن‌ها گسترش به کارگیری اینترنت در وزارت جهادکشاورزی و تعاون روستایی است.

به گفته وی؛ هر چند بخش دانش‌بنیان حوزه کشاورزی تا حدودی فعال شده است، اما هنوز بسترهای فرهنگی، ذهنی و فکر و عملیاتی آن آماده نیست.

حشمت با تاکید بر اینکه برای عملیاتی شدن بخش دانش‌بنیان حوزه کشاورزی نیاز به سرمایه‌گذار داریم، گفت: فعالیت‌های دانش بنیان بالاترین ریسک‌ها را دارند به همین دلیل سرمایه‌گذران اندکی به آن ورود می‌کنند.

وی ادامه داد: در این زمینه بحث‌های حمایتی و هدایتی نیز مطرح است و نمی‌توان نرم افزاری را بدون حمایت در اختیار بخش کشاورزی قرار داد چرا که هر اشتباهی می‌تواند باعث بدبینی کشاورزان شود.

حشمت مباحثی که درباره ممانعت برخی ذی‌نفعان برای به نتیجه رسیدن این نرم افزارها مطرح می‌شود را رد کرد و گفت: این مباحث قابل پذیرش نیست چرا که به اعتقاد ما آنها 10 درصد در این موضوع موثر هستند و 90 درصد به آماده شدن کشاورزان برای پذیرش نرم افزارها باز می‌گردد.

تعرفه‌ها هیچگاه با شرایط اقتصادی کشور سازگار نبوده است

در ادامه نشست ولی الله داوود آبادی، مؤسس و عضو هیات مدیره کانون انجمن صنایع غذایی کشور، گفت: تا زمانی که به توسعه فرهنگی اهمیت ندهیم توسعه در بخش کشاورزی رخ نخواهد داد.

وی با تاکید بر اینکه ما در تفکر و برنامه‌ریزی‌های خود برای روستائیان تنها بخش کشاورزی را می‌بینیم، افزود: توجه صرف به بخش کشاورزی در حالی است پتانسیل‌های بالایی در روستاها داریم. روستاهای ایران غنای فرهنگی بالای دارند و مملو از آداب و رسوم با ارزش هستند که می‌تواند برای روستائیان درآمدزایی داشته باشد.

به اعتقاد داوودآبادی توسعه گردشگری می‌تواند برای روستائیان درآمدزایی داشته باشد و درپی آن توسعه کشاورزی رخ دهد.

به گفته وی؛ با افزایش سطح درآمد روستائیان سطح تفکر آن‌ها بالاتر می رود و زمینه فرهنگی برای استفاده از فن‌آوری‌های روز ایجاد می‌شود.

داوود آبادی با بیان اینکه در روستاهای کشور هنوز سیستم سنتی در کشاورزی استفاده می‌شود، اظهار کرد: در حال حاضر موبایل در دسترس بسیاری از روستائیان قرار دارد که می‌توان با کمک آن به آموزش آن‌ها پرداخت و سطح آگاهی‌شان را بالا برد.

وی گفت: از طریق موبایل می‌توان تعاونی‌های را راه‌اندازی و اداره کرد که محصول را مستقیم و بی‌واسطه از باغداران و کشاورزان بخرند و آن را به کارخانه‌ها یا مصرف کننده بفروشند.

داوود آبادی پیشنهاد داد برای این کار می‌توان یکی از استان‌های پر محصول مانند ارومیه را پایلوت قرار دهند.

وی با اشاره به مشکلات صنایع‌غذایی با بیمه تامین اجتماعی نیز اظهار کرد: تا امروز نتوانسته‌ایم مشکل صنعتگران را در بخش بیمه تامین اجتماعی کم و قوانین و روند بروکراسی در این بخش را حذف کنیم.

داوود آبادی تاکید کرد: یکی از مسائل که لازم است در بخش کشاورزی حل شود حذف قوانین دست و پا گیر و بروکراسی‌های اداری زائد است.

وی همچنین تصمیم‌های یک شبه را از مشکلات این بخش دانست.

به گفته داوود آبادی؛‌ تا امروز‌ تصمیم‌های یک شبه وزارت جهادکشاورزی و وزارت صمت مشکلاتی بسیاری را برای صنعت غذا ایجاد کرده که گاهی جبران ناپذیر بوده است.

به گفته این فعال اقتصادی تعرفه‌ها نیز هیچگاه با شرایط اقتصادی کشور سازگار نبوده است و توجه به آن برای گذر از شرایطی تحریم بسیار با اهمیت است.

استارت آپ‌ها راهکار جدید ساماندهی بهره وری در بخش خرده مالکی

همچنین محمدجواد خاکزاد رستمی، تولیدکننده و کارآفرین بخش کشاورزی، با بیان اینکه امروزه در جهان تشکل‌ها با استفاده از فن‌آوری تحولات بزرگ در بخش کشاورزی را رقم می‌زنند، گفت: در کشور ما زیر ساخت‌های لازم در بخش کشاورزی برای راه‌اندازی استارت آپ وجود ندارد، بیشتر محصولات این بخش برند ندارند و تضمین شده نیستند.

وی ادامه داد: در حال حاضر محصولات بی‌کیفیت توسط برخی دلالان عرضه می‌شود که نمی‌توان کیفیت آن را برای مشتریان تضمین کرد.

خاکزاد رستمی با تاکید بر اینکه این مشکلات حل شدنی هستند، اظهار کرد: در بخش کشاورزی تنها خود کشاورزان هستند که می‌توانند و باید اقدام به آماده سازی زیر ساخت‌ها با تولید محصول کیفی کنند.

این تولیدکننده یادآور شد: متاسفانه به دلیل مشکلات مطرح شده در بخش کشاورزی تمام آزمایشگاه‌های مرجع که تعیین کننده سلامت و کیفیت محصولات هستند غیرفعال شده‌اند.

خاکزاد رستمی گفت: زمانی می‌توانیم همگام با روز از اثرات مثبت استارت آپ‌ها استفاده کنیم که زیرساخت‌های آن را فراهم کرده باشیم ، یکی از این زیرساخت‌ها تولید محصولی کیفی توسط کشاورزان است.

وی یکی دیگر از زیرساخت‌ها لازم برای راه‌اندازی استارت آپ‌ها را داده‌های دقیق آماری برشمرد و افزود: استارت آپ‌ها بر اساس داده‌های درست ایجاد می‌شود که متاسفانه در کشور ما هیچوقت ذخیره نشده است. در طی دهه‌های که ما درگیر فن‌آوری اطلاعات هستیم هیچ ارگانی داده‌های درستی در بخش کشاورزی ارائه نداده است.

خاکزاد رستمی تاکید کرد: یک روز شرکت‌های سهامی_زراعی چاره مشکل بخش کشاورزی بودند و یک روز دیگر تعاونی‌ها نیاز ما را پاسخ می دادند، اما امروزه تکنولوژی‌های جدید آماده‌اند که در خدمت کشاورزی باشند.

وی اضافه کرد: بنابراین فن‌آوری فرصت جدیدی است تا مشکلاتی مانند خرده مالکی را به راحتی حل کند.

به گفته خاکزاد رستمی ؛ هرچند امروز خرده مالکی‌های در برخی از استان‌ها مانند استان‌های شمالی به 0.6 تا 0.7 هکتار رسیده است، اما با کمک فن‌آوری می‌توان برای آن‌ها الگوی کشت مناسب تعریف و درآمدزایی مناسبی برای کشاورزان ایجاد کرد.

وی برای اصلاح الگوی کشت در اراضی خرده مالکی اینگونه مثال زد: کشت برنج در یک هکتار برای کشاورز سالانه 30 میلیون تومان درآمد دارد درحالی که می‌توان در یک هزار متر از این زمین با کشت آلوئه‌وار درآمدی بیش از 35 میلیون تومان داشت، ضمن اینکه مصرف آب آن نیز بسیار کمتر از برنج است.

خاکزاد رستمی با بیان اینکه گذشته را باید رها کرد و به دنبال استفاده از تکنولوژی‌های روز برای پیشرفت بود، اظهار کرد: اگر یک روز شرکت‌های سهامی زراعی تنها راه حل ما برای ساماندهی بهره‌وری در بخش خرده مالکی بود، در حال حاضر در همین زمین‌های خرد می‌توان با الگوی کشت مناسب درآمد خوبی برای کشاورزان ایجاد کرد.

درک شرایط تحریم برای دو طرف هم بخش دولتی و هم بخش خصوصی لازم است

در پایان حسین شیرزاد، معاون وزیر جهادکشاورزی و مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، به جمع‌بندی نشست پرداخت و گفت: درک شرایط تحریم برای دو طرف هم بخش دولتی و هم بخش خصوصی لازم است در این شرایط تنها همدلی می‌تواند راهگشای مشکلات باشد. البته وزارت جهادکشاورزی در این حوزه اقدامات خوبی انجام داده است.

وی در تشریح اقدامات ضروری و سریع در حوزه کشاورزی برای گذر از شرایط تحریم، اظهار کرد: در ماه‌های آینده افزایش یارانه حمایتی در حوزه تولید تا صنایع غذایی ضروری است، در کنار آن چتر حمایتی در بخش روستایی و کشاورزی نیز باید گسترده‌تر شود.

شیرزاد اضافه کرد: باید چندپایگاهی شغلی را در روستاها افزایش دهیم تا ماندگاری در روستائیان افزایش یابد. توسعه بازارهای مدرن مانند بورس را باید با سرعت پیش ببریم و همراه آن شرکت‌های کارگزاری کالایی را در بورس کشاورزی افزایش دهیم. تقویت نظام تهاتر مرزی با رونق بازارچه‌ها و تعاونی‌های مرزی بسیار اهمیت دارد. همانند دهه 60 از قوت شبکه تعاون روستایی برای توزیع عادلانه کالا برای کاهش فقر استفاده کنیم.

شیرزاد تاکید کرد: به تقویت خریدهای حمایتی و توافقی با تامین منابع مالی بپردازیم و از خریدهای تضمینی پرهیز کنیم. برای سهولت کسب و کار بانک‌های بیشتر با تولیدکنندگان و فعالین عرصه کشاورزی و غذا راه بیایند چرا که این بخش نیازمند استمهال وام‌ها با نرخ های کمتر است. کاهش نرخ وام‌ها نیز ضروری است چرا که با این نرخ‌ها فعالیت در بخش غذا قطعا توجیه ندارند و نرخ بازده در بخش کشاورزی نرخ بهره را پوشش نمی‌دهد. همچنین نیاز است در حوزه روستایی شبکه ارتباطی خرد روستایی با کمک بانک مرکزی تقویت شود.

معاون وزیر جهادکشاورزی با تاکید بر اینکه به دلیل کاهش سرمایه در گردش بخش کشاورزی، زیان انباشته صنایع‌غذایی به شدت در حال افزایش است، افزود: افزایش سرمایه در گردش صنایع غذایی برای ایجاد اشتغال بیشتر بسیار مهم است البته در همین راستا تجدید قانون مازاد دارایی ارزیابی صنایع‌ غذایی که بخشی از زیان انباشته را می‌پوشاند در حال پیگیری است. مقررات‌زدایی و رهاسازی اقدامات دیگری است که باید صورت پذیرد و ما در حال حرکت به سمت آن هستیم. نظام صادراتی ما در بخش کشاورزی و صنایع غذایی باید اصلاح شود چرا که صادرات بدون در نظر گرفتن منافع ملی به زیان ما تمام می‌شود. کنترل قاچاق باید جدی‌تر دنبال شود. بانک مرکزی با ایجاد کریدورهای مالی جدید برای نقل انتقال پول واردات نهاده‌های غذایی را تسهیل کند و به دنبال تنوع بخشی تامین‌کنندگان نهاده‌ها باشد. ثبات در سیاست‌های واردات و صادرات به ویژه بین وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت بسیار ضرورت دارد و در همین زمینه سعی داریم اتحادیه‌های تعاونی ملی را در این حوزه مشارکت بیشتری دهیم .

شیرزاد ادامه داد: تامین نهاده‌ها از کشورهای همسایه، اصلاح الگوهای کشت به غلات با نیاز آبی کمتر و واردات نژاد دام‌های پر بازده دامی به کشور از دیگر اقدامات ضروری در شرایط تشدید تحریم‌ها است که تعاونی‌های تولید در حال پیگیری آن هستند. برای راه‌اندازی استارت آپ‌ها لازم است نظام آماری جدیدی طراحی شود.

معاون وزیر جهاد کشاورزی درباره سایر اقدامات سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران برای گذر از شرایط تحریم، گفت: سازمان تعاون روستایی برنامه نوسازی حمل و نقل و انبارش را در دستور کار دارد که در حال پیشبری آن است، در همین ارتباط نظام ملی ردیابی و تقویت آزمایشگاه‌ها نیز اتفاق می‌افتد. همچنین تقویت فروشگاه‌های عرضه مستقیم کالا به صورت نقطه‌ای برای حمایت از دهک‌های پایین جامعه دنبال می‌شود.

شیرزاد در پایان سخنان خود تاکید کرد: در کنار همه این‌ها ما نیاز به یک گفتگوی ملی با جامعه کشاورزی برای باز تولید یک سرمایه و اعتماد اجتماعی در بین تمام فعالین حوزه کشاورزی و غذا هستیم. باید با یکدیگر گفت‌و‌گو کنیم تا دریابیم هر کدام از ما چه کاری را می‌توانیم برای نجات کشور انجام دهیم. فضا حاکم بر کشور نیاز به همدلی و تقویت اعتماد ملی دارد تا راه‌های جدیدی برای عبور از دشواری‌ها و گردنه‌های پیش آمده پیدا شود